-
Anomalie w zakresie zgody rodzajowej
30.01.202324.01.2023Szanowni Państwo!
Podmioty szeregowe sprawiają problemy szeregowym – nomen omen – użytkownikom języka. Czy „człowiek i regał przewrócili się” jest poprawnie? A „koń i regał” – przewróciły się czy przewrócili się? A „krowy i koń” weszli czy weszły?
Pozdrawiam serdecznie, z góry dziękując za odpowiedź
-
Ávila2.10.20142.10.2014Szanowni Państwo,
która forma jest poprawna: święta Teresa z Avila czy święta Teresa z Avili? Pierwsze sformułowanie jest powszechne, w mowie i piśmie, jednak wydaje mi się ono niepoprawne – wszak w języku polskim nazwy własne również powinny być odmieniane; nie mówimy/piszemy przecież Matka Teresa z Kalkuta.
Z poważaniem,
Prakseda Pawłowska -
Bystra – Bystrej, czyli kto był zapłakany?13.10.201713.10.2017Szanowni Państwo,
nazwa wsi Bystra w gminie Wilkowice ma odmianę przymiotnikową. Czy jest możliwe, że kiedyś odmieniała się inaczej, np. rzeczownikowo? We wsi tej znajduje się muzeum Juliana Fałata. Wydaje mi się, że w zachowanych tam dokumentach sprzed przeszło stu lat spotkałem się z inną odmianą.
Z wyrazami szacunku
Czytelnik
-
leśny dziadek21.11.201421.11.2014Szanowni Państwo,
ostatnio modne jest w języku gazetowym i potocznym określenie leśny dziadek. Co ono właściwie oznacza i skąd się wzięło? Wydaje się, że użytkownicy rozumieją pod nim szeroką paletę znaczeń, aż po 'ktoś żałosny, marna postać'.
Dziękuję z góry za odpowiedź.
Łukasz -
Mydlić komuś oczy 11.10.201611.10.2016Interesuje mnie etymologia powiedzenia mydlić komuś oczy.
-
„Najtrudniejsza sprawa ortograficzna”11.03.202011.03.2020W ramach reformy pisowni w 1936 r. postanowiono, że wyrazy w rodzaju Maria należy pisać przez i, a nie przez j, jak wcześniej (Marja). Zamiana litery i na j nie objęła wyrazów, w których j występowało po literach po c, s, z – zapewne dlatego, aby ludzie nie czytali zbitek zi, ci oraz si jako [ż], [ć] i [ś]. W wyniku tej decyzji pisownia mniej odzwierciedla język mówiony. Dlaczego w takim razie ją wprowadzono i czy planuje się jej wycofanie?
-
rabuś12.09.201212.09.2012Czy nie wydaje się Państwu (bo mnie tak), że słowo rabuś jest zbyt pieszczotliwe? Nie zawsze można rabusia zastąpić słowem bandyta czy złodziej, a kiedy trzeba takich właśnie ludzi rabujących banki lub pociągi nazwać brutalnymi rabusiami albo powiedzieć, że złapano rabusia, może się wydawać, że to wyimki z książeczki dla dzieci o lisie, który włamuje się do kurnika. Dlaczego mamy rabusia, a nie np. rabownika, który byłby chyba dużo lepszy?
-
śmiałe spolszczenia w języku potocznym
10.05.201210.05.2012Witam Państwa,
coraz częściej spotykam się na forach internetowych z fonetycznym zapisem (czy poprawnie to ująłem?) angielskich wyrazów, np. lajtowe, hejtować, jutubowy, niusy, skriny, dizajn itd. itp.). Czy są to formy dopuszczalne, a jeśli nie to jakie warunki muszą one spełnić, aby nie były one postrzegane tylko jako zwroty potoczne, ale również jako część akceptowalnego uzusu językowego?
Serdecznie dziękuję za odpowiedź.
Paweł M. a.k.a. Personidas.
-
trudno i ciężko5.07.20065.07.2006Ciężko i trudno to synonimy, zwłaszcza w znaczeniu, w którym łączy się te wyrazy z dwoma innymi – strawny i topliwy. Jednak połączenia ciężko strawny i trudno topliwy występują zdecydowanie częściej niż trudno strawny i ciężko topliwy. Czy te rzadsze połączenia są błędne, czy też przeciwnie – równie dobre, a nie używane „przez przypadek”?
-
wielką literą o osobie trzeciej
1.03.202221.12.2012W oficjalnym piśmie, gdy zwracamy się do kogoś bezpośrednio, piszemy Pani Dyrektor, Pani Wando, czyli słowo Pan/Pani piszemy wielką literą. A co, jeżeli piszemy nie do kogoś, a o kimś? Która wersja jest poprawna:
– Szanowny Panie Dyrektorze, pani prezes Malinowska podjęła decyzję…
– Szanowny Panie Dyrektorze, pani Prezes Malinowska podjęła decyzję…
– Szanowny Panie Dyrektorze, Pani Prezes Malinowska podjęła decyzję…